Chủ động nguồn nguyên vật liệu trong nước

Đa dạng thị trường nguyên liệu Tình trạng phụ thuộc kinh tế có thể gây nhiều hệ lụy cho phát triển của từng ngành sản xuất cũng như cả nền kinh tế. Tuy nhiên, một số ngành sản xuất của nước ta lại đang phụ thuộc nhiều nguyên phụ liệu du nhập từ thị trường Trung Quốc. Doanh nghiệp phải đầu tư đổi mới công nghệ để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Ảnh: Hải Yên Theo ít của Hiệp hội Dệt may Việt Nam, trong năm 2013, ngành may cả nước dùng 7,4 tỷ mét vuông vải nhưng phải nhập khẩu tới 6 tỷ mét vuông. Trong đó, riêng du nhập từ Trung Quốc có thể lên tới từ 3 - 4 tỷ mét vuông nhờ giá rẻ. Hơn nữa, các doanh nghiệp dệt may bấy lâu cũng chưa có tư duy đa dạng hóa thị trường nguyên liệu. Việc có những doanh nghiệp dệt may phụ thuộc nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc chiếm đến 70 - 80% dẫn tới khi có biến động về nguồn cung thì hoạt động sinh sản kinh doanh sẽ bị ảnh hưởng. Để giảm phụ thuộc nguyên phụ liệu nhập khẩu, theo các chuyên gia kinh tế, trước mắt cần phải đa dạng nguồn nguyên liệu nhập cảng từ nhiều thị trường khác nhau. Với ngành dệt may, để tránh việc phụ thuộc quá lớn vào thị trường Trung Quốc, Hiệp hội Dệt may Việt Nam đã có công văn kêu gọi các doanh nghiệp trong ngành chủ động tìm các thị trường tiềm năng khác để du nhập nguyên phụ liệu, như có thể nhập khẩu xơ từ thị trường Thái Lan, Hàn Quốc, Indonesia; nhập cảng sợi từ thị trường Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ và du nhập vải từ thị trường Hàn Quốc, Thái Lan và Malaysia... Ông Phạm Ngọc Hưng cho biết, để đa dạng nguồn vật liệu nhập cảng, một khó khăn là nhiều doanh nghiệp rất thiếu thông tin thị trường. Do đó, các cơ quan thúc đẩy thương nghiệp ở nước ngoài, Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cần thông báo thêm về thị trường các nước để doanh nghiệp tìm hiểu đầu tư, tìm nguồn nguyên liệu thay thế. Cần chính sách hỗ trợ tăng tỷ lệ nội địa hóa Cùng với đa dạng thị trường du nhập, để chủ động nguồn cung nguyên liệu về lâu dài, Việt Nam cần tính đến việc xây dựng nguồn cung cấp ngay tại trong nước và tăng tỷ lệ nội địa hóa nguồn nguyên liệu. “Bây chừ, để chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện khẩn hoang các nhịp đến từ Hiệp định đối tác kinh tế xuyên thăng bình Dương, sự chủ động về nguồn cung trong ngành (nhất là sợi, dệt nhuộm) đang gia tăng nhanh chóng, một loạt doanh nghiệp sản xuất sợi quy mô lớn trong nước đều có kế hoạch mở mang quy mô đầu tư, nâng cao năng lực cung cấp sợi, giảm dần giá trị nhập cảng”, ông Lê Tiến Trường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam đề xuất. Tuy nhiên, để nâng cao năng lực sinh sản trong nước cần sự gắng của doanh nghiệp và chính sách tương trợ đồng bộ của quốc gia. Về phía doanh nghiệp, theo ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, một hướng đi quan trọng để thoát khỏi tình trạng lệ thuộc đó là các doanh nghiệp phải xây dựng được nguồn nguyên nguyên liệu ngay trong nước. Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần đầu tư một cách có chiều sâu vào máy móc, khoa học công nghệ, sản xuất được nguyên vật liệu đạt tiêu chuẩn chất lượng cho sản phẩm của mình. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần lập ra một hệ thống sinh sản có tính kết liên và phân công rõ ràng, chuyên môn hóa từng khâu. Phát triển công nghiệp hỗ trợ chính là giải pháp chủ chốt cho bài toán trên. Để đầu tư cho công nghiệp tương trợ thì cần có chính sách hỗ trợ đồng bộ của Nhà nước. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, để nâng tỷ lệ vải sinh sản trong nước thì phải tăng đầu tư cho công nghiệp dệt, nhuộm. Tuy nhiên, không chỉ gặp khó khăn về vấn đề vốn mà nhiều địa phương cũng không muốn bố trí mặt bằng sinh sản cho doanh nghiệp. Ông Lê Văn Khoa, Giám đốc Sở công thương nghiệp TP Hồ Chí Minh yêu cầu UBND thị thành xem xét, sửa đổi, bổ sung quyết định 33/2011/QĐ - UBND theo hướng ưu đãi tín dụng cho doanh nghiệp sản xuất ngành nguyên phụ liệu dệt may, da giày để hỗ trợ giảm giá thành, tăng khả năng cạnh tranh, tận dụng sinh sản và sử dụng nguyên liệu trong nước. Tán thành ý kiến, ông Trần Việt Anh, Phó chủ toạ Hiệp hội Cao su nhựa TP Hồ Chí Minh cho biết, doanh nghiệp nhựa thành thị đang phụ thuộc rất lớn vào Trung Quốc, trong đó phụ thuộc đến 90% máy móc Trung Quốc và 80% nguyên phụ liệu, vật tư phụ trợ ngành nhựa đều nhập từ Trung Quốc. Mặc dù vậy, ông Việt Anh cũng cho rằng, trong khó khăn cũng có thời cơ cho doanh nghiệp Việt Nam nếu ngân hàng mở mang cửa tương trợ cho DN, đặc biệt là doanh nghiệp phụ trợ sinh sản ống đồng, bảng nhựa... Nếu doanh nghiệp có thêm ưu đãi về thuế thì họ sẽ đẩy mạnh sản xuất thay vì nhập hồ hết từ Trung Quốc. Theo ông Phạm Ngọc Hưng, khó khăn hiện của các doanh nghiệp nhỏ và vừa là thiếu vốn, thiếu tài sản thế chấp, lãi suất cho vay vẫn còn cao. Vì vậy, nhà băng Nhà nước (NHNN) cần nghiên cứu giảm thêm lãi suất cho vay đối với các DN đổi thoạt đầu tư công nghệ. Mặt khác, UBND đô thị cũng cần có chính sách cụ thể để khuyến khích, kêu gọi các nước đầu tư sản xuất nguyên phụ liệu vào Việt Nam. Thu Hường - Hải Yên