Không ngăn chặn sẽ là thảm họa

Tổ chức phân luồng giao thông trên Quốc lộ 1 để hạn chế hiện tượng hằn lún mặt đường. Ảnh: CTV. Nguyên nhân do thời tiết hay con người? Chỉ một thời kì ngắn sau khi thông xe, Quốc lộ 18 đoạn Uông Bí - Hạ Long (Quảng Ninh) đã có những vệt hằn lún kéo dài hàng ki-lô-mét, một số vị trí còn có hiện tượng lún nứt. Theo ông Nguyễn Thành Công, Phó giám đốc Công ty cổ phần BOT Đại Dương (nhà đầu tư dự án), phạm vi xuất hiện lún dài hơn 10km tập kết ở làn đường cho xe tải chiều từ Hạ Long đi Uông Bí, trong đó có 2 đoạn vệt hằn lún sâu đến 5cm và một số đoạn vệt hằn rõ, sâu từ 1 đến 2cm. Ngay sau khi xuất hiện tình trạng này, chủ đầu tư đã kiểm tra lại quy trình quản lý chất lượng, từng khâu, từng chủ thể dự dự án, song song mời Viện Khoa học công nghệ GTVT kiểm định. Biện pháp xử lý trước mắt, với những đoạn bị sứt mẻ, lún sâu, đã cắt bóc và thảm lại; một số đoạn khác đã cào bóc, chà phẳng để giảm gờ sống trâu, bảo đảm an toàn liên lạc. Đối với Quốc lộ 1 đoạn Vinh (Nghệ An) - Hà Tĩnh do Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (CIENCO 4) là nhà đầu tư BOT, theo ông Lê Ngọc Hoa, giám đốc điều hành CIENCO 4, khoảng 4km xuất hiện hằn lún vệt bánh xe trên tổng số 35km của đoạn đường này, độ sâu vệt hằn từ 5 đến 23mm. Hiện tượng này xảy ra trong thời khắc thời tiết nắng nóng, nhiệt độ mặt đường lên cao, có lúc lên đến 65 độ C, cùng với đó là tình trạng xe chở quá tải diễn biến phức tạp, chưa thể ngăn chặn triệt để. CIENCO 4 đã triển khai nhiều giải pháp như tưới nước, phân luồng xe để tránh hiện tượng xe chạy liên tiếp trên cùng một điểm, nhằm hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của xe quá tải. Trong khi chưa có giải pháp ngăn chặn triệt để, tình trạng hằn lún tiếp tục lan rộng trên nhiều tuyến quốc lộ như Quốc lộ 3 mới (Hà Nội - Thái Nguyên), Quốc lộ 5 (Hà Nội - Hải Phòng). Tại Quốc lộ 5, một đoạn dài hơn 20km xuất hiện những vệt hằn lún sâu. Có vị trí lún hơn 10cm, tạo thành những “sống trâu”, được ví von như “ruộng bậc thang” trên đường. Để đảm bảo an toàn liên lạc, nhà thầu thi công đã cho cào bóc những đoạn bị hằn lún, trả lại độ bằng phẳng cho mặt đường. Mặc dù vậy, phương án xử lý tiếp theo như thế nào, làm cách nào để ngăn chặn tình trạng này tái diễn thì vẫn chưa tìm được giải pháp xác đáng. Đề cập đến ảnh hưởng của thời tiết, Bộ trưởng Đinh La Thăng nhấn mạnh, ở nhiều nước thời tiết còn nóng hơn nước ta nhưng chất lượng đường vẫn tốt. Đường làm ra chẳng thể chỉ để xe chạy vào ngày mưa còn trời nóng thì cấm đường. Còn Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông lưu ý, loại nhựa đường và công nghệ chúng ta đang áp dụng giờ nhiều nước trên thế giới đang dùng, quan trọng nhất là thành phần cấp phối, bê tông nhựa là một hỗn hợp, không phải chỉ có nhựa đường, chỉ cần một thành phần không tốt thì cả hẩu lốn cũng bị hỏng. Hiện tượng lún vệt bánh xe đang xuất hiện cục bộ ở một số đoạn trên tuyến, nhiều ý kiến lo ngại nếu không tìm ra căn nguyên và xử lý triệt để sẽ là “thảm họa”, bởi những đoạn chưa lún có thể sẽ đấu lún trong thời kì tới. Đánh giá về căn nguyên, ông Trịnh Xuân Cường, chuyên gia thuộc Tổ cố vấn của Bộ GTVT phân bua, nguyên tố con người là quan trọng nhất đối với chất lượng công trình. tham khảo Muốn quản lý được chất lượng phải quản lý được con người, tham mưu giám sát, nhà thầu phải có bổn phận, sáng tỏ. Tại cuộc họp tìm nguyên cớ hằn lún đường do Bộ GTVT tổ chức mới đây, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông đề nghị cần phân ra 3 nhóm nguyên cớ để xử lý khắc phục một cách toàn diện, đó là quy trình, quy phạm thiết kế hạp hơn với điều kiện phá hoang, điều kiện địa chất, khí hậu từng vùng; thi công phải kiểm soát chặt được đầu vào, từ vật liệu đến lu lèn, trình độ kỹ sư, công nhân, tư vấn giám sát và rà soát hệ thống quản lý chất lượng của chủ đầu tư, ban quản lý dự án… Không hy sinh chất lượng để đổi lấy tiến độ Chất lượng công trình là một trong những điều trăn trở lớn nhất của ngành GTVT. Thời kì qua, Bộ GTVT đã liên tiếp tổ chức họp với các đơn vị liên quan để tìm duyên do, giải pháp. Dù rằng kiên tâm cao, nhưng theo đánh giá của Bộ trưởng Đinh La Thăng, hiệu quả thực tế chưa cao, chất lượng công trình còn có vấn đề, đòi hỏi phải chỉnh đốn, khắc phục ngay. “Nguồn vốn để xây dựng công trình liên lạc dù từ ngân sách Nhà nước, trái phiếu Chính phủ hay huy động xã hội hóa đều là tiền tài dân. Từ lãnh đạo đến người cần lao trong ngành GTVT không thể ăn ngon, ngủ yên khi chất lượng công trình chưa tốt”, Bộ trưởng Đinh La Thăng thông tõ. Song song, người đứng đầu ngành GTVT cũng nhấn mạnh đến trách nhiệm của người đứng đầu mỗi đơn vị, nếu chất lượng công trình kém sẽ xử lý nghiêm cá nhân can hệ. Để ngăn chặn hiện tượng hằn lún xảy ra đối với những dự án giao thông đang khai triển, Bộ trưởng Đinh La Thăng yêu cầu thẩm tra lại các tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình tổ chức thi công. Bên cạnh đó, phải đấu thực hiện kiểm soát chặt trọng tải phương tiện để ngăn xe quá tải phá đường. Một số giải pháp quyết liệt đã được Bộ GTVT thực hành đối với những tuyến đường có hiện tượng hằn lún, trong đó đã cách chức cán bộ của một số đơn vị trực tiếp dự dự án, đình chỉ một số nhà thầu thi công không bảo đảm chất lượng. Mới đây, read more Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng vừa có văn bản đồng ý với đề xuất của Công ty cổ phần BOT Đại Dương, về việc xử lý nghĩa vụ theo quy định của hợp đồng đối với các nhà thầu có liên can trực tiếp đến chất lượng mặt đường bê tông nhựa tại Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 18 đoạn Uông Bí - Hạ Long. Theo đó, 2 nhà thầu tham vấn giám sát và 2 nhà thầu thi công, cung cấp bê tông nhựa bị phạt giao kèo và cấm tham gia các dự án giao thông trong thời gian 3 năm. Tại hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2014 của Bộ GTVT, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã đề nghị các cơ quan, đơn vị trực thuộc, trong tháng 7-2014 phải hoàn tất việc xác định duyên cớ xảy ra tình trạng hằn lún vệt bánh xe và từ nay đến cuối năm phải khắc phục xong tình trạng này. Đi cùng với đó là xác định nghĩa vụ người đứng đầu. Công trình nào có chất lượng kém thì các Ban Quản lý dự án (QLDA) phải chịu bổn phận. Bộ GTVT đã chuẩn bị nhân sự để thay ngay những lãnh đạo Ban QLDA không đáp ứng được đề nghị. Nhiều quan điểm chuyên gia trong ngành GTVT cho rằng, hiện nay, một số tiêu chuẩn kỹ thuật về độ lún của nhựa đường, thành phần cấp phối đã được chúng ta dùng từ hàng chục năm trước, không còn thích hợp với đề nghị thực tiễn. Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định, Bộ sẵn sàng tạo điều kiện để chủ đầu tư, nhà thầu vận dụng bất kỳ quy chuẩn, tiêu chuẩn công nghệ nào, miễn sao đảm bảo chất lượng công trình. Để thực hành chủ trương này, ông Lê Ngọc Hoa, Tổng giám đốc CIENCO 4 cho biết, sẽ thử nghiệm làm 2km tại Quốc lộ 1 trên cơ sở đánh giá, phân tích kỹ những đoạn đường đã bị lún và chưa bị lún. CIENCO 4 cũng đã thành lập tổ chuyên gia tham mưu tìm duyên do của hiện tượng lún và nhờ chuyên gia về nhựa đường của hãng cung cấp, tham mưu loại nhựa hợp với điều kiện về thời tiết, trọng tải công cụ của Việt Nam. MẠNH HƯNG